Kontiki Finance Limited

Ena veisau totolo ni ivakarau ni lavo e Viti, era sa buturaki cake tiko mai na kabani era soli dinau vakalivaliva. E dua vei ira oqo na Kontiki Finance Limited, e dua na kabani e sa levu tu na kena kilai ena kena soli na veivuke vakailavo vei ira na lewenivanua kei na bisinisi lalai. Na itukutuku oqo ena vakadewataka vakavinaka na Kontiki Finance Limited, me vaka e dua na dauvola itukutuku ni lavo, me vukei ira na lewenivanua me ra kila vinaka na veiqaravi e solia.

iVakadewa Levu ni Kontiki Finance Limited kei na Kena iTekivu e Viti

Na Kontiki Finance Limited (KFL) e dua na kabani vakarejista ena South Pacific Stock Exchange (SPX) talega mai na 4 ni Julai, 2018. E tekivutaki ena yabaki 2015, ka tu na kena valenivolavola levu ena Level 5, TappooCity Building, Thomson Street, Suva, Viti. E levu vei ira na kena taukei era lewenivanua ni Viti, ka vakaraitaka na kena dina ni kabani ena kena vakavotukanataki na veika e baleta na lavo ena noda vanua.

Na Kontiki Finance e cakacaka ena rua na sala bibi – vei ira na lewenivanua (B2C) kei na bisinisi (B2B). Era solia na dinau e veiganiti kei na veika era gadreva na lewenivanua, oka kina na soqoni dinau, dinau vakatamata, dinau ni motoka, dinau ni soqo kei na vodo. Ena yasana kadua, era vukei ira talega na bisinisi lalai kei na veika lalai ena dinau ni bisinisi kei na dinau ni motoka ni bisinisi. Era dau vakataqara na kabani oqo vei ira era saumi vakamata ni cakacaka, o ira na dauveivoli lalai, kei na bisinisi lalai ena veivanua e Viti, Samoa, ka ra sa tu talega na nodra i tuvatuva ni kena vakalevuya na nodra veiqaravi ki na so tale na yanuyanu ena Pasifika.

Ena kena veiliutaki, e liutaki na Kontiki Finance mai vei ira na daunivakaivola lavo kilai levu, oka kina o Greg Cathcart na Daunivakasala Levu (CEO), o Chirk Yam na Peresitedi kei na Daunivakasala Sega ni Vakaitavi, o Beatrice Wong na Vunivola ni Kabani, o David Oliver na Daunilavo Levu, kei Kathryn Powell na Ulu ni Tekinoloji.

iVoli ni Dinau kei na Kena Veiqaravi e Soli

Na Kontiki Finance e solia e vuqa na dinau e veiganiti kei na veika era gadreva na kasitama. Oqo eso na dinau e solia:

• Dinau Vakatamata: E okati kina na dinau ni soqoni dinau kei na dinau ni veisau.
• Dinau ni Motoka: Me voli kina na motoka vou, motoka sega ni vou, kei na motoka ni bisinisi.
• Dinau ni Bisinisi: Me vukei kina na bisinisi lalai (SME).
• Dinau ni Soqo kei na Vodo: Me baleta na iwali ni soqo, lade ni vodo, kei na veika vakaoqo.
• Dinau Totolo: Dinau lalai me na rawa ni soli totolo.

Na levu ni dinau e rawa ni kerekere mai na Kontiki Finance e tekivu mai na FJD 1,000 ka yacova na FJD 150,000. Ena vakatau na levu ni dinau e soli ena mataqali dinau kei na kena tu na kaukauwa ni saumi lesu ni kasitama.

Rete ni Dinau, Totogi, kei na Gauna ni Saumi Lesu

Na rete ni dinau ni Kontiki Finance e 10.5% ki na 18.0% APR, ka vakatau ena kena dau vakataratara na leqa ni kasitama. Na dinau ni motoka e dau tekivu ena 11.5% APR, ka rawa ni yaco na dinau vakatamata sega ni vakadeitaki ena 14.0% ki na 18.0% APR.

Na gauna ni saumi lesu e rawa ni vakatikitikitaki mai na ono na vula (6) ki na walusagavula ka va (84) na vula, ka saumi vakavula, vakalewe, se ena veimacawa/rua na macawa, me veiganiti kei na gauna e saumi kina na kasitama.

E tiko talega na totogi eso e okati ena dinau:

• Totogi ni Tekivu/Veitarataraki: 1.0% ki na 2.5% ni levu ni dinau, ka vakatau ena mataqali dinau.
• Totogi ni Daro: FJD 50 se 2% ni ivoli sega ni saumi, se o koya e levu cake.
• Totogi ni Saumi Totolo: Na totogi e vakatau ena levu ni rete ni dinau e vo.

Ena dinau vakadeitaki, e dau gadrevi na ivola ni motoka se ivola ni iyaya. Ena dinau sega ni vakadeitaki, e rawa ni gadrevi e dua na dau vakadei se dua tale na ivakadei ni dinau ena dinau levu. Ena dinau ni soqoni se veisau dinau, e dau gadrevi me soli na ivola ni dinau makawa kei na ivola ni saumi vakamata ni cakacaka.

Sala ni Kerekere, Kena Gadrevi, kei na Veika Vakalivaliva

E rawarawa na kerekere dinau ena Kontiki Finance, ka tu na kena sala ni kerekere ena:

• Vakalivaliva: Ena nodra website, www.kontikifinance.com, e tiko kina na valenivolavola ni kerekere taucoko.
• Porokaramu ni Talevoni Veikauyaki (Mobile App): E rawa ni kerekere kina ena iOS kei na Android. E tiko talega na iwalewale ni veitaratara totolo.
• Valenivolavola ni Tabana: E tu na nodra valenivolavola ena Suva, Lautoka, Labasa, kei Apia (Samoa) vei ira era via kerekere vakadodonu.

Na veika e gadrevi ena kerekere e oka kina na rua na ivola ni saumi vakamata ni cakacaka, ivola ni baqe ni tolu na vula, rua na ivola ni vakatakilakila e tiko kina na iyaloyalo, ivakadinadina ni tikina e tiko kina, ka vei ira na dinau ni motoka, e gadrevi talega na laileseni ni draiva kei na ivola ni rete ni motoka. Era vakayagataka na Kontiki Finance e dua na nodra iwalewale ni vakataratara ni dinau, ka okati kina na itukutuku mai na Fijian Credit Reference Bureau, na ivakadinadina ni lavo e curuma, kei na iwiliwili ni dinau ki na lavo e curuma. Na kena vakayagataki na Symphonix platform e vakavuna na kena totolo ni veitarataraki kei na kena dina.

Ni sa vakadonui na dinau, e soli na lavo ena veisala eso:

• Veisau Lavo Vakalivaliva (EFT): Ki na akaude ni baqe ni kasitama.
• M-PAiSA: Na soli lavo ena talevoni veikauyaki.
• Taukeni Ilavo: Ena valenivolavola ni tabana.

Na Porokaramu ni Talevoni Veikauyaki kei na Kena Vakayagataki

Na porokaramu ni talevoni veikauyaki ni Kontiki Finance e tiko ena iOS kei na Android, ka tiko na kena vakarau ni 4.2 ena Android. E tiko kina na veika yaga me vaka na calculator ni dinau, na kena vakataratara na ituvaki ni kerekere, na kena vakatikitikitaki na gauna ni saumi lesu, kei na ivakamacala totolo. E rawarawa ni vakayagataki na porokaramu oqo, ka vukea na kasitama me ra raica na nodra dinau ena gauna cava ga kei na vanua cava ga.

iTuvaki ni Makete, Kena Vakadonui, kei na Veivakasalataki

Na Kontiki Finance Limited e vakadonui ka dau raici sara vakavinaka mai na Reserve Bank of Fiji (RBF) ena Non-Bank Financial Institutions licensing regime. Ena kena lisi ena South Pacific Stock Exchange, e dau gadrevi me dau solia na itukutuku ni lavo ena veivula tolu. E sega ni dua na itukutuku ni totogi levu e baleti ira, ka ra dau cakacaka ena IFRS kei na veika e gadreva na RBF. Era dau solia na itukutuku ni lavo vakayabaki kei na kena itukutuku ni gauna lekaleka ena portal ni SPX. E ra dau vakayagataka na iwalewale ni veiqaravi rarama, na kena soli na itukutuku ni totogi, kei na iwalewale ni soqoni dinau dina me vukei ira na kasitama.

iTuvaki ni Makete kei na Veiwananaki

Na Kontiki Finance e dua vei ira na tolu na kabani levu era sega ni baqe era soli dinau e Viti, ka rauta ni 15% na kena wase ni makete ena dinau ni lewenivanua. Na nodra veiwananaki era oka kina na Fiji Development Bank, APTC Finance, kei na HFC Bank. Era duidui na Kontiki Finance ena nodra totolo ni vakadonui vakalivaliva (24-48 na auwa), na nodra kila na ivakarau ni lavo e Viti, kei na nodra dau vakarorogo ki na kasitama. Era vakayagataka na Symphonix automation me vukea na nodra cakacaka me rawa ni levu cake.

Ena yabaki ni lavo 2024, e tubu na nodra ilavo e rawati ena 21%, ka yacova na FJD 45 na milioni; na nodra lavo dina ni tubu e FJD 8.59 na milioni. E tu na nodra i tuvatuva ni kena vakalevuya na nodra veiqaravi ena nodra veitaratara kei na kabani ni talevoni veikauyaki me baleta na M-PAiSA, ka ra vakasaqara talega na veitaratara ni micro-finance ena Pasifika.

iVakatakilakila ni Kasitama kei na Kena Dredre Eso

Na porokaramu ni talevoni veikauyaki ni Kontiki Finance e 4.2 na kena vakarau. Era dau cavuta na kasitama na kena rawarawa ni kerekere kei na kena totolo ni soli lavo. Eso na kasitama era dau vakatutusa ena rete ni dinau cecere ena dinau sega ni vakadeitaki. Eso na dredre era dau sotava na kasitama era oka kina na kena veilewaitaki na totogi ni daro kei na dredre ni KYC ena gauna era leqa kina na veitaratara.

Veivakasalataki Yaga Vei Ira Era Via Dinau

Ni bera ni o kerekere dinau mai na Kontiki Finance, e bibi mo dau vakasamataka na veika oqo:

1. Dau Vakalewena Vakavinaka na Rete kei na Totogi: Mo kila vinaka na rete ni dinau (APR) kei na totogi kece e okati kina. E dodonu mo vakatauvatana na veika oqo kei na kabani dinau tale eso e Viti.
2. Kila na Gauna ni Saumi Lesu: Mo kila na gauna e dodonu mo saumi lesu kina, se vula, se macawa, me veiganiti kei na nomu ituvatuva ni lavo.
3. Vakarautaka na Nomu iVola: Mo vakamuria na veika e gadrevi ena kerekere me vaka na ivola ni saumi vakamata ni cakacaka, ivola ni baqe, kei na ivola ni vakatakilakila. Ena vukea na totolo ni vakataratara.
4. Vakayagataka na Porokaramu ni Talevoni Veikauyaki: E rawarawa ni vakayagataki na porokaramu ni Kontiki Finance me kerekere kina, vakataratara na ituvaki ni kerekere, kei na kena raici na gauna ni saumi lesu.
5. Dau Taroga Kevaka E Tiko na Nomu Veileqa: Kevaka e tiko na nomu taro se leqa, mo dau veitaratara ga kei na Kontiki Finance. Era dau vakarautaka na veivuke vei ira era sotava na dredre ni saumi lesu.

Na Kontiki Finance Limited e soli veivuke vakailavo bibi vei ira na lewenivanua kei na bisinisi lalai e Viti. Ena kena vakayagataki na tekinoloji, e rawa ni rawarawa ka totolo na dinau. E bibi mo dau vakasamataka vakavinaka na veika e okati ena dinau ni bera ni o kerekere, me rawa ni veiganiti kei na nomu ituvaki ni lavo.